نسبت ایده‌آل زیبایی و زیبایی وابسته در فلسفه کانت
نویسندگان
چکیده مقاله:
کانت در «نقد قوة حکم»، امر زیبا را در چهار دقیقه متناظر با احکام منطقی بررسی می‌کند. او در دقیقة سوم بر مبنای تحلیل مفهوم کلیدی «غایت‌مندی»، به تعریفی فرم‌محور از زیبایی یعنی غایت‌مندی بدون غایت (غایت‌مندی ذهنی) می‌رسد. در ذیل همین دقیقه، دو مفهوم «زیبایی وابسته» و «ایده‌آل زیبایی» نیز مطرح میشود که داوری زیباشناختی در هر دوی آنها بر مبنای غایت‌مندی عینی است و مفهومی دال بر چیستی عین و کمال عین موافق با آن برای داوری پیش‌فرض گرفته میشود. این پیش‌فرض در زیبایی وابسته، کمال عین و در ایده‌آل زیبایی، مفهوم حاصل از جمع ایدة عقلی و ایدة متعارف زیباشناختی است؛ اما این دیدگاه متعارض با این اصل زیباشناختی کانت است که داوری دربارة امر زیبا صرفاً بر یک غایت‌مندی ذهنی متکی است. این نوشتار با بررسی مفهوم غایت‌مندی و نوع غایت‌مندی عینی در زیبایی وابسته و ایده‌آل زیبایی، درصدد تبیین چگونگی ارزش زیباشناختی این دو مفهوم و در نهایت بررسی نقاط اختلاف و اشتراک آنها با یکدیگر می‌باشد تا جایگاه این دو مفهوم در فلسفة کانت مشخص شود.
منابع مشابه
نسبت ایده آل زیبایی و زیبایی وابسته در فلسفه کانت
کانت در «نقد قوة حکم»، امر زیبا را در چهار دقیقه متناظر با احکام منطقی بررسی می کند. او در دقیقة سوم بر مبنای تحلیل مفهوم کلیدی «غایت مندی»، به تعریفی فرم محور از زیبایی یعنی غایت مندی بدون غایت (غایت مندی ذهنی) می رسد. در ذیل همین دقیقه، دو مفهوم «زیبایی وابسته» و «ایده آل زیبایی» نیز مطرح می شود که داوری زیباشناختی در هر دوی آن ها بر مبنای غایت مندی عینی است و مفهومی دال بر چیستی عین و کمال ع...
متن کاملزیبایی و استقرا در فلسفه نقادی کانت
کانت در فلسفۀ نقادی خویش، در صدد تبیین سه مسئلۀ کلی است؛ «شناخت»، «اخلاق» و «زیبایی» سه دغدغۀ اصلی بشر و در واقع، سه بعد وجود آدمی هستند که کانت در سه نقد، جداگانه آن ها را بررسی کرده است. وی در «نقد عقل محض»، به مسئله شناخت، مقوّمات و حدود آن پرداخته است و سعی کرده بر اساس انقلاب کپرنیکی خویش، مبانی استقراء را تبیین و توجیه کند. با این حال، استقراء مد نظر وی مستلزم پشتوانۀ دیگری به نام اصل یکنو...
متن کاملزیبایی شناسی کانت و زیبایی ” جشن تولد” پینتر به کاربردن زیبایی شناسی ذهنی کانت در “ جشن تولد” به مثابة عین مدعی زیبایی
چکیده به کاربردن نظریة ذهنی کانت در زیبایی شناسی، برای بررسی اثری هنری به عنوان عین مدعی زیبایی، موانع بسیاری دارد. در این مقاله سعی بر آن است که این موانع از سر راه برداشته شود. به این منظور، ابتدا تعاریف کانت از مقوله «زیبا » و «زیبایی » مرور میشود. سپس سازوکار قوای شناسایی انسانی برای ارائة داوری ذوقی در شکلی استعاری مدل سازی می گردد. از این روش سه قابلیت عینی برای امر زیبا بر مبنای اصو...
متن کاملزیبایی طبیعی و اخلاق در اندیشه کانت
در نظام فلسفه نقدی، فاهمه قانون‌گذار طبیعت تجربی و عقل قانون‌گذار حیطه آزادی است. اما علی‌رغم این تفکیک، تکالیف اخلاقی وضع شده باید در طبیعت متحقّق شوند. این تکالیف را نمی‌توان در ساحت طبیعت تجربی عملی کرد زیرا تصویر اخیر، پدیداری و بنابراین متعیّن است؛ ازاینرو مناسب اراده آزاد نیست. کانت تصویر ذهنی غایت‌مندانه از جهان، که توسط قوه ذوق زیباشناختی(قوه حکم) تبیین میشود را، تأمین کننده نیاز فوق دان...
متن کاملرابطۀ زیبایی با اخلاق در زیباشناسی کانت
در وهلۀ اول به نظر می‌رسد که کانت درصدد تمایزگذاری جدی میان زیبایی و اخلاق است. این نکته را می‌توان از آنجا استنباط کرد که او در تحلیل امر زیبا بر حسب کیفیت، میان امر مطبوع، امر خیر یا اخلاقی و امر زیبا تمایز قائل میشود و اعلام می‌کند که لذت ناشی از امر زیبا نه برای ارضای تمایلات جسمانی ماست (مطبوع) و نه برای رسیدن به هدفی اخلاقی. از سوی دیگر کانت در برخی از فقرات نقد قوۀ حکم از نوعی ارتباط می...
متن کاملتأمل در فلسفه زیبایی طبیعت
امروز متخصصین علوم شهر و مدیریت شهری و حتی شهروندان بر این عقیده‌اند که حضور طبیعت در شهر گامی بزرگ در توسعه پایدار و بهبود کیفیت شهر و زندگی شهروندان به شمار می‌رود. اما اینکه این طبیعت با چه رویکرد و صورت و مقیاسی به شهر وارد شود تا حداکثر پیوند را با شهروندان و زندگی آنها برقرار سازد سؤالی است که پاسخ به آن به تعمق بیشتری در مفاهیم فلسفی و نظری در باب طبیعت نیاز دارد. برخی از پرسش‌های فلسفی ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 16
صفحات 43- 60
تاریخ انتشار 2015-06-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023